KONWENCJA ADR
Dz.U. 1975 Nr 35 poz. 189
ADR konwencja dotycząca drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych (franc. L'Accord europeen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route)
W międzynarodowym transporcie drogowym istotną jest umowa dotycząca międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych, zwaną w skrócie ADR. Umowa sporządzona została w Genewie 30 września 1957r. i od tego czasu podlega stałej modernizacji. Aktualna wersja Umowy ADR pochodzi z 1997r. Składa się ona z Umowy właściwej oraz z załączników A i B, będących jej integralną częścią. Umowa właściwa określa stosunki prawne między uczestniczącymi państwami, natomiast przepisy regulujące w szerokim zakresie warunki przewozu poszczególnych materiałów niebezpiecznych w międzynarodowym transporcie samochodowym, które zawarte są w jej załącznikach.
Załącznik A dzieli wszystkie produkowane w świecie materiały na dziewięć klas niebezpieczeństwa oraz zawiera szczegółowy wykaz tych materiałów w poszczególnych klasach, do których zaliczają się:
Klasa 1 - Materiały i przedmioty wybuchowe,
Klasa 2 - Gazy,
Klasa 3 - Materiały ciekłe zapalne,
Klasa 4
4.1. Materiały stałe zapalne,
4.2. Materiały samozapalne,
4.3. Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne,
Klasa 5
5.1. Materiały utleniające,
5.2. Nadtlenki organiczne,
Klasa 6
6.1. Materiały trujące,
6.2. Materiały zakaźne,
Klasa 7 - Materiały promieniotwórcze
Klasa 8 - Materiały żrące
Klasa 9 - Różne materiały i przedmioty niebezpieczne
Ponadto określa ogólne i szczegółowe warunki opakowania pojedynczych materiałów, wymagania w zakresie oznakowania materiałów oraz warunki badań i znakowania tych materiałów.
Załącznik B określa: warunki przewozu poszczególnych materiałów niebezpiecznych, warunki techniczne pojazdów samochodowych, warunki techniczne przyczep (naczep), cystern i kontenerów-cystern, warunki oznakowania pojazdów i dodatkowego ich wyposażenia, warunki załadunku i wyładunku poszczególnych materiałów, zakazy ładowania ładunku razem w jednym pojeździe, wymagania dotyczące osób uczestniczących w przewozie oraz niezbędną dokumentację przy tych przewozach.
Obecnie do Umowy ADR należą -
według kolejności przystąpienia - następujące państwa: Francja,
Belgia, Włochy, Holandia, Portugalia, Zjednoczone Królestwo i Irlandia
Północna, Niemcy, Luksemburg, Szwajcaria, Hiszpania, Austria, Szwecja,
Polska, Norwegia, Węgry, Finlandia, Dania, Grecja, Czechy, Słowacja,
Bośnia i Hercegowina, Słowenia, Białoruś, Rosja, Bułgaria, Rumunia,
Chorwacja, Lichtenstein, Jugosławia, Estonia, Litwa, Łotwa i
Macedonia.
Polska ratyfikowała Umowę ADR w 1975r., a tekst przepisów został
ogłoszony w załączniku do Dz. U. z 1975r. nr 35, poz. 189.
KONWENCJA CMR
Dz.U. 1962 Nr 49 poz. 238
W transporcie samochodowym bardzo istotnym aktem prawnym umożliwiającym
wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego jest umowa o
międzynarodowym przewozie drogowym towarów (CMR), która została
podpisana w Genewie w 1956r. Polska ratyfikowała ją w 1962r. Konwencja
CMR opublikowana została w załączniku do Dziennika Ustaw Nr 49, poz. 238
z 14.09.1962r. Do Konwencji przystąpiły już prawie wszystkie kraje
Europy takie jak: Austria, Białoruś, Belgia, Bośnia i Hercegowina,
Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Grecja, Hiszpania,
Holandia, Irlandia, Jugosławia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Mołdawia,
Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rosja, Rumunia, Słowacja,
Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.
Konwencja CMR wprowadza i ujednolica: warunki umowy o przewóz drogowy
towarów, dokumentację przewozową, odpowiedzialność przewoźnika, tryb
skarg i reklamacji, roszczenia wynikające z przewozu, przewozy
wykonywane kolejno przez kilku przewoźników
Konwencję stosuje się do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsce przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się. Konwencję CMR stosuje się także wówczas, gdy przewozy mieszczące się w jej ramach wykonywane są przez państwa lub rządowe instytucje albo organizacje. Tak więc Konwencja CMR ma zastosowanie jedynie w stosunku do odpłatnych usług świadczonych w międzynarodowym transporcie towarów przez profesjonalnych przewoźników, na podstawie uzyskanych odpowiednich uprawnień w danym państwie. W Polsce dopuszczenie do zawodu reguluje Ustawa z dnia 2 sierpnia 1997r. o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego (Dz. U. Nr 106, poz. 677) z późniejszą zmianą ustawy z dnia 19 marca 1999r. (Dz. U. 32, poz. 310 z 15 kwietnia 1999r.).
Konwencji nie stosuje się do przewozów wykonywanych na podstawie międzynarodowych konwencji pocztowych, przewozu zwłok, przewozu rzeczy z przesiedlenia.
Konwencja CMR wprowadza jednolity dokument zawarcia umowy przewozu
jakim jest list przewozowy CMR. Wprawdzie sama konwencja liberalnie
odnosi się co do obowiązku posiadania listu przewozowego wskazując, iż
jego brak nie wpływa na istnienie samej umowy ani na jej ważność. List
przewozowy odgrywa ważne funkcje procesie przewozowym: informacyjną,
instrukcyjną, legitymacyjną, dowodową.
Teoretycznie list przewozowy CMR wystawiany jest zgodnie z konwencją w
trzech oryginalnych egzemplarzach: pierwszy dla nadawcy, drugi
towarzyszy przesyłce i przeznaczony jest dla odbiorcy a trzeci
zatrzymuje przewoźnik.
W praktyce powszechnie stosuje się list przewozowy w czterech lub
sześciu egzemplarzach, przy czym następne strony stanowią kopie i
przeznaczone są dla urzędów administracyjnych. Podczas przyjęcia
towaru do przewozu konwencja nakłada na przewoźnika obowiązki związane
ze sprawdzeniem poprawności danych listu przewozowego z ilością sztuk,
jak również ich cech i numerów, stwierdzeniem widocznego stanu towaru
i jego opakowania. W przypadku wszelkich niezgodności przewoźnik
zobowiązany jest dokonać odpowiedniego wpisu do listu przewozowego.
Konwencja CMR reguluje również obowiązki i odpowiedzialność nadawcy względem przewoźnika, obowiązki przewoźnika za dokumentację lub jej niewłaściwe użycie, prawa nadawcy do rozporządzania towarem, prawa rozporządzania towarem przysługujące odbiorcy, warunki wydania towaru odbiorcy, możliwość odmowy przyjęcia ładunku przez odbiorcę, postępowanie przewoźnika z ładunkiem nieodebranym, odpowiedzialność przewoźnika za ładunek oraz wyjątki zwalniające go, reklamacje i roszczenia wynikające z przewozu, tryb i ich przedawnienie czy wykonywanie przewozu kolejno przez kilku przewoźników.
Transportowa interpretacja formuł handlowych w kontraktach - warunki obowiązują od 01-01-2000r.
Reguły Incoterms określają zakresy obowiązków sprzedającego i kupującego związane z eksportem towarów. Rozkład kosztów pomiędzy kupującego i sprzedającego w poszczególnych formułach przedstawia poniższa tabela:
|